دریپر یا قطره چکان یک وسیله برای کشاورزی و یکی از اصلی ترین تجهیزات برای سیستم آبیاری قطره ای است. در واقع می توان گفت دریپرها در خط مقدم آبیاری قرار گرفته اند. وجود قطره چکان ها برای سیستم های آبیاریقطره ای لازم و ضروری است؛ زیرا اگر آبدهی گیاهان با تأخیر مواجه شده یا دچار مشکل شود، تمام محصولات با آسیب جدی رو به رو می شوند. در نتیجه انتخاب این تجهیزات اهمیت بالایی دارد.
برای انتخاب دریپرها یا قطره چکان ها باید دقت و حساسیت زیادی به خرج دهید و با آگاهی از انواع مدل های این تجهیزات مناسب ترین آن را برای سیستم آبیاری خود انتخاب کنید. حال سؤالی که مطرح می شود این است که دریپر چیست و در چه مدل هایی با چه روشی تولید می شود. ما در این مقاله قصد داریم اطلاعات کاملی در خصوص دریپرها در اختیار شما قرار دهیم.
آشنایی با دریپر
در پاسخ به سؤال دریپر چیست؟ باید بگوییم که دریپر یا همان قطره چکان ها قطعات کوچکی هستند که از بهترین و با کیفیت ترین پلیمرها ساخته شده اند. قطره چکان ها با دیافراگم هایی از جنس سیلیکون تولید شده و طراحی آن ها به گونه ای است که به شکل PC خود شوینده هستند. این طراحی موجب شده تا در زمان خروج، آب به سرعت بچرخد و از رسوب بستن درون قطره چکان جلوگیری می شود.
پوسته هایی که برای قطره چکان ها در نظر گرفته شده اند، آنتی یو وی هستند که مقاومت بالایی در برابر اشعه های خورشید دارند؛ بنابراین زمانی که در معرض نور خورشید قرار دارند، به زودی پوسیده نمی شوند. حال که متوجه شدید دریپر چیست به سراغ کاربرد این تجهیزات و انواع آن ها می رویم.
کاربرد دریپر در سیستم آبیاری
قطره چکان ها بخش نهایی یک سیستم آبیاری محسوب می شوند؛ بنابراین در صورتی که تمامی اجزای سیستم آبیاری به نحو احسن کار کنند؛ اما قطره چکان وظیفه خود را به خوبی انجام ندهد و نتواند آب را به صورت یکنواخت توزیع کند، عملکرد کل سیستم دچار اختلال خواهد شد. در واقع کاربرد قطره چکان یا دریپرها این است که بتوانند آب را به صورت یکنواخت در سراسر سیستم پخش کنند.
همچنین یک قطره چکان وظیفه دارد تا حد ممکن آب را بصورت یکنواخت به گیاهان برساند. به طور کلی باید فشار آب در حد مناسبی باشد تا قطره چکان بتواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد. توجه داشته باشید که فشار بالای آب در لوله ها موجب شده تا قطره چکان آب را به صورت یکنواخت پخش نکند.
انواع قطره چکان بر اساس نحوه نصب
قطره چکان ها بر اساس نوع نصب در لوله ها به دو گروه تقسیم می شود.
- دریپر داخل لوله
- دریپر روی لوله
در نوع قطره چکان های داخل لوله، کارخانه ها این قطره چکان ها را با فاصله های مشخصی درون لوله ها قرار می دهند. اما در نوع دوم قطره چکان را به صورت جدا تولید می کنند و برای نصب آن ها بر روی لوله نیاز هست تا به کمک پانچ مخصوص لوله را سوراخ کنید. هر کدام از این قطره چکان ها ویژگی های منحصر به فردی دارند. ما در این بخش برای آشنایی بیشتر شما یک نمونه از بهترین قطره چکان های که به صورت روی خط بر روی لوله های آبیاری قرار می گیرند، را بررسی می کنیم.
قطره چکان آکسیوس
یکی از معروف ترین و پرطرفدارترین قطره چکان ها، قطره چکان آکسیوس است که به شکل روی خط بر روی لوله ها قرار داده می شوند. این دریپرها می توانند آب را به صورت یکنواخت در سیستم توزیع نمایند. از مهم ترین ویژگی های قطره چکان آکسیوس، می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- دریپر آکسیوس در 3 دبی تولید شده است که به ترتیب 2 لیتر در ساعت، 4 لیتر در ساعت و 8 لیتر در ساعت هستند.
- مجهز به سیستم کنترل و جبران فشار
- توزیع آب به صورت یکنواخت
- دارای فشار کارکرد آب بین 0.5 الی 4 بار
- دارای مقاومت بالا در برابر گرفتگی قطره بر اثر رسوبات و غیره
- دارای مقاومت بالا در برابر اشعه های نور خورشید
از قطره چکان آکسیوس می توان برای خطوط آبیاری قطره ای در باغات و زمین های مختلف حتی با پستی و بلندی ها استفاده کرد. این تجهیزات به گونه ای ساخته شده اند که برای انواع سیستم های آبیاری مانند آبیاری بوته ها، کشت های گلخانه ای و هر محلی که به این آبدهی نیاز است، قابل استفاده باشد.
انواع قطره چکان آبیاری از نظر نحوه تنظیم
دریپرها یا قطره چکان ها از نظر نحوه تنظیم به دو دسته تقسیم می شوند. در ادامه هر کدام از این دو مورد را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
- قطره چکان تنظیمی
- قطره چکان خود تنظیم شونده
می توان گفت یکی از بهترین نمونه های قطره چکان برای سیستم آبیاری قطره ای، دریپرهای خود تنظیم شونده هستند. این دریپرها می توانند در صورت تغییر فشار جریان آب، دبی خروجی را به صورت ثابت نگه دارند؛ بنابراین نحوه آبدهی با بالا بودن فشار آب تغییری نمی کند. درون این نوع قطره چکان از ماده ای به نام سیلیکون تولید شده که وظیفه تنظیم کردن فشار آب و خروجی یکنواخت آن را بر عهده دارد.
کاربرد قطره چکان های خود تنظیم شونده
استفاده از قطره چکان های تنظیم شونده در شرایط زیر ضروری است.
- مزرعه هایی که طول لوله های آبیاری آن ها بالا باشد
- مزرعه هایی که دارای شیب بیشتر از 2 درصد باشند
- کشت گیاهانی که اندازه آبدهی آن ها به صورت کم یا زیاد از اهمیت زیادی برخوردار است.
قطره چکان تنظیمی
قطره چکان تنظیمی، همان طور که از نامش پیداست به گونه ای طراحی و تولید شده تا توسط آن بتوان دبی خروجی آن را تنظیم نمود. کاربرد این نوع قطره چکان زمانی است که بخواهیم برای برخی از گیاهان میزان آبدهی را تغییر دهیم. برای مثال ممکن است برخی گیاهان نیاز به آبدهی بیشتر داشته باشند که در این صورت با استفاده از پیچ تعبیه شده می توان میزان آب را تنظیم کرد.
انواع قطره چکان از نظر مصرف و جنس
دریپرها از لحاظ مصرف به دو دسته آزمایشگاهی و کشاورزی و از لحاظ جنس به دو دسته شیشه ای و پلاستیکی تقسیم می شوند.
- قطره چکان آزمایشگاهی
قطره چکان های آزمایشگاهی معمولاً از جنس شیشه هستند و از آن ها برای ریختن یا برداشتن محلول هایی استفاده می شود که دارای بخار سمی و خطرناک باشند. استفاده از این نوع قطره چکان ها موجب شده تا مواد خطرناک به صورت مستقیم با دست و لباس تماس پیدا نکنند.
این نوع قطره چکان ها همان طور که نامش آن ها مشخص است برای آزمایشگاه های مختلف کاربرد دارند. در چنین فضاهایی برای جلوگیری از تماس برخی مواد با بدن افراد از این نوع قطره چکان استفاده می کنند.
- قطره چکان کشاورزی و آبیاری
قطره چکان های کشاورزی برای استفاده در صنایع کشاورزی ساخته شده اند. همان طور که در مطالب فوق ذکر کردیم این قطره چکان ها برای توزیع آب به صورت یکنواخت کاربرد دارند. این نوع از دریپرها خود به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که هر کدام از آن ها را شرح دادیم. این تجهیزات برای زمین های زراعی به گونه ای طراحی شده اند که رسوب درون لوله ها جمع نشود.
این تجهیزات امروزه به یکی از مهم ترین وسیله ها برای سیستم آبیاری تبدیل شده است. هر کدام از انواع این قطره چکان ها کاربردهای و ویژگی های خاصی دارند که با آن ها آشنا شدید.
نکات مهم در خصوص دریپرها
بررسی و ارزیابی دریپرها از اهمیت بالایی برخوردار است و باید به آن توجه ویژه ای داشته باشید تا بتوانید در طولانی مدت از آن ها در سیستم آبیاری خود استفاده کنید. برای نگهداری بهینه از قطره چکان ها امور زیر را انجام دهید.
- در صورتی که در طول لوله ها یکی از قطره چکان ها دچار گرفتگی شود باید آن را تعویض کنید. ولی اگر بیش از یک قطره چکان با چنین مشکلی مواجه شد باید کل سیستم را بررسی نمایید.
- برای این که رسوب آهن در قطره چکان ها کمتر تشکیل شود باید به آب موجود اسید سولفوریک اضافه کنید.
- در صورتی که مسدود شدن و گرفتگی قطره چکان ها به دلیل وجود موجودات زنده نظیر جلبک، قارچ و باکتری باشد باید با استفاده از عملیات کلرزنی این مشکل را حل کنید.
- اگر می خواهید که آب در سراسر سیستم آبیاری به صورت یکنواخت توزیع شود و تمام گیاهان به صورت یکسان آب دریافت کنند، بهتر است از قطره چکان های تنظیم شونده استفاده کنید.
- در برخی موارد نمک ها در زیر سطح خیس شده خاک جمع می شوند و در زمان بارندگی این نمک ها به ریشه خاک منتقل شده که در نهایت باعث شور شدن آن می شود؛ بنابراین شما باید با آغاز بارش سیستم را روشن نمایید تا نمک های موجود وارد ریشه گیاهان نشوند.
- از اسیدهای مختلفی برای رفع رسوبات استفاده می شود که از جمله آن ها می توان به اسید فسفریک، اسید کلریدریک و اسید سولفوریک اشاره کرد. در بین این اسید ها، اسید کلریدریک می توان برای گیاه مسمومیت به وجود آورد و اسید فسفریک نیز موازنه غذایی گیاه را بر هم می زند. به همین علت از این دو نوع اسید کمتر استفاده می شود.
بنابراین، مناسب ترین گزینه اسید سولفوریک است که محدودیت کمتری داشته و می تواند مناسب ترین گزینه برای اسید شویی باشد.
مزایای استفاده از دریپرها
تا به این قسمت متوجه شدید دریپر چیست و با انواع آن و کارکرد هر یک نیز آشنا شدید. هر کدام از انواع قطره چکان ها مزایای خاص خود را دارند؛ اما در این بخش ما قصد داریم تا مهم ترین مزایای کلی دریپرها یا همان قطره چکان ها را برای شما بیان کنیم. مزایای استفاده از قطره چکان ها عبارت است از:
- باعث افزایش راندمان و بازده شده
- به عملکرد بهتر محصولات باغی و گلخانه ای کمک می کند.
- باعث صرفه جویی در مصرف آب و استفاده بهینه از آن شده
- موجب کاهش شوری گیاهان
- کاهش نیروی انسانی و هزینه های مربوط به آن
- راحتی عملیات آبیاری
- مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و سموم
جمع بندی
برخی از افراد با دیدن سؤال دریپر چیست، تصور می کند که دریپر تنها برای صنعت کشاورزی کاربرد دارد. اما همان طور که متوجه شدید، این تجهیزات در مدل خود در آزمایشگاه ها نیز کاربرد دارد. دریپرهایی برای آبدهی زمین های کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند تنوع بالایی دارند و در مدل های مختلفی تولید شده اند. ما در این مطالب سعی کردیم شما را با مدل های آن و کارایی هر کدام آشنا کنیم.
برای این که بدانید سیستم آبیاری شما به کدام یک از مدل های قطره چکان ها نیاز دارد ابتدا باید اطلاعات لازم در مورد انواع قطره چکان و کاربرد آن ها کسب کنید تا بتوانید انتخاب درستی داشته باشید.
دیدگاه خود را بنویسید