یکی از مشکلات و‌دغدغه های ذهنی هنگام هرس کردن درخت ها که به ذهن هر کسی میرسد، ترس از بریدن شاخه های اصلی و آسیب رساندن به درخت است. چگونه هرس کنم؟ چه زمانی مناسب است؟ اهمیت آن چیست؟ چه درخت هایی به هرس نیاز دارند؟ در ادامه به پاسخ این سوالات میپردازیم.
شروع به هرس کردن
هرس کردن به معنی بریدن و جدا کردن شاخه های مزاحم درخت است. ابتدا باید توجه کنید که به چه منظور این کار میکنید. آیا میخواهید جلوی رشد گیاه را بگیرید ؟ مثل جاهایی که رفت آمد و مردم زیاد است. یا میخواهید به شکوفه دادن و افزایش باروری گیاه تان کمک کنید؟
الف. هرس شاخه های مرده
۱. شاخه های مرده
هر گیاهی بصورت خود به خود بعد از مدتی برخی از شاخه هایش را میکشد! در واقع درختان بصورت خودکار خودشان را هرس میکنند . اما برای کمک کردن به درخت بهتر است تا شما دست بکار شوید و این شاخه های مرده را پیدا کنید و آنها را جدا کنید. چرا که این شاخه های مرده مثل بار اضافی روی دوش گیاه هستند.ممکن است باعث آفت زدن و بیماری برای درخت یا حتی باعث خشک شدن درخت بشوند.
چگونه این شاخه های مرده پیدا کنیم؟این شاخه ها معمولا به رنگ های قهوه ای سوخته ، خاکستری یا سیاه در می آیند. به ندرت سبز میشوند و برگی نمی دهند. اما دقت کنید چون بعضی در خت ها شاخه های قهوه ای سوخته ای دارند که رشد میکنند. برای تشخیص درست و دقیق ، قسمت کوچکی از شاخه را خم کنید. اگر به راحتی ترک برداشت ، شکست و از داخل خشک شده بود، احتمالا مرده است. اما اگر خم شد و در برابر شکستن مقاومت کرد یعنی هنوز جان دارد. اگر باز هم برای تان قابل تشخیص نبود میتوانید تا فصل بهار صبر کنید تا ببینید که آیا سبز میشود و شکوفه میدهد یا خیر. شاخه های مرده اگر شکوفه هم بدهند معمولا شکوفه های قهوه ای رنگ میدهند . شما میتوانید این شاخه های مرده در هر زمانی از درخت جدا کنید.
۲. شاخه های آسیب دیده
شاخه هایی که توسط باد و باران و برف ، حیوانات یا سنگین شدن شاخه ی درخت در گذشته شکسته اند مزاحم رشد درخت میشوند. به عبارتی دندانی که لق شده را باید کند و انداخت دور! این شاخه علاوه بر غارت مواد مغزی ای که باید به شاخه های سالم برسد باعث ورود بیماری به درخت هم میشوند. پیدا کردن این شاخه ها ساده ترین قسمت کار است.فقط کافیست تا دور درخت بچرخید و با دقت شاخه هایی که شکستکی دارند را هرس کنید. شاخه هایی که به یک پوست بند هستند از این نوع گروه هستند. گاهی اوقات بعد از شکسته شدن شاهه ای صمغ خارج شده از تنه درخت باعث چسبیدن دوباره شاخه میشود. اما در این مورد بیرحم باشید و آنها را هم هرس کنید. هرچند ممکن است دوباره جوانه بزند.
۳. شاخه های بیمار
شاخه هایی که گونه ای از بیماری ها و آفت ها در آنها موجود است. این شاخه ها باعث میشوند تا بیماری به سایر درخت هم سرایت کند و حتی شاید باعث مریض شدن درخت های اطراف هم بشوند. بیماری ها و آفت بسته به نوع گیاه میتوانند متفاوت باشند. اما معمولا شاخه های چوبی ای که روی آنها بافت های اسفنجی مشاهده میشود شاخه هایی مریض هستند. از این لینک میتوانید عکس برخی از شاخه های مریض را ببینید تا به شما در هرس کردن کمک کند.
وقتی یک شاخه ی مریض را هرس میکنید برای جلوگیری از شیوع بیماری باید به چند نکته دقت کنید. اول اینکه آن نقطه را روی درخت را تمیز کنید و ابزار خود را بخوبی بشویید. شاخه ای که جدا شده است را درون یک گلدان قرار دهید و در آن آب بریزید و ۱۰ درصد محلول ضدعفونی کننده یا سفید کننده اضافه کنید و سپس سراغ درخت بعدی بروید. این کار باعث جلوگیری از انتقال بیماری از درختی به درختی دیگر میشود.
ب . هرس شاخه های زنده
مرحله دوم هرس ، مرحله ای است که بعضی وقت ها مبتدی ها دچار شک و تردید میشوند.اما نگران نباشید. بخوبی میشود از پس این مرحله هم برآمد. دلیل این شک تردید این است که دارید سراغ شاخه های زنده ی گیاه میروید. این قسمت از هرس شاید کمی مشابه جراحی باشد. اما نگران نباشید، هیچ درختی با هرس اشتباه نمیمیرد. تنها ممکن است کنی شکوفه دهی آن کم یا محصول سال آینده ی آن کم بار شود. انا این نباید مانع شما برای تلاش در هرس کردن درخت بشود.
۱. شاخه های دور زننده
این ها شاخه هایی هستند که از یک طرف گیاه شروع میشوند و طرفی به طرف دیگر میروند. باید از شر این شاخه ها خلاص شد. این شاخه ها باعث کمتر رسیدن هوا به شاخه های دیگر میشونذ. این شاخه ها گاهی به شاخه های دیگر میچسبند و سبب آسیب دیدن یا بوجود آمدن بیماری میشوند.
۲. شاخه های فرعی
شاخه هایی که به سمت داخل گیاه حرکت کرده اند و موجب مزاحمت برای رسیدن و تهویه هوا در داخل برگ و بار درخت میشوند هم باید هرس شوند. این شاخه ها با ایجاد مزاحمت برای تهویه هوا و نگهداری رطوبت داخل درخت یکی از عوامل ایجاد بیماری هستند.
۳. هرس برای ظاهر و اندازه
آخرین قدم هرس کردن درخت برای ظاهر و اندازه ی آن هست. بعضی وقت ها گیاهان بیشتر از حد بزرگ میشوند. این معمولا بدلیل مناسب نبودن جای کاشت درخت است. تداخل درخت با دیوار یا درخت های مجاور از این نوع مشکلات هستند. گاهی اوقات انجام دادن این هرس ضروری است. بعضی از درخت ها زیادی ارتفاع میگیرند و همین موجب آسیب رسیدن به آنها میشود. هرس به رشد صحیح و منظم و شکوفایی درخت کمک میکند.
توجه کنید که شاخه های دارای شکوفه را نبرید. روی بعضی شاخه های درخت شکوفه های کوچک و باز نشده ای هستند که در انتظار فصل بهارند تا رشد کنند. قبل از هرس هر شاخه روی تنه ی آن را به خوبی نگاه کنید تا این شکوفه ها را از دست ندهید.
چه زمانی برای هرس مناسب است؟
برای هرس کردن شاخه مرده ، شکسته و بیمار هر زمانی مناسب است. اما برای جدا کردن شاخه های زنده باید بیشتر به زمان توجه کنید.
اینکه چه زمانی برای هرس مناسب است بستگی به نوع گیاهتان دارد. اغلب اوقات اینکار را بهتر است در زمان سرما و فصل زمستانی انجام دهید. چون در آن زمان است که درخت تقریبا به خواب زمستانی فرو رفته و در انتظار فصل بهار است و در بهار دوباره از نو شروع به شکوفه و برگ دادن میکند. در فصل بهار درخت تمام انرژی اش را ذخیره میکند و آماده است. انرژی زیاد و شاخه های کم به معنی رشد با کیفیت تر شاخه هاست. میشود گفت بهترین زمان برای هرس ، اوایل دی ماه تا اوایل بهمن است. همچنین هرس کردن در فصل سرما باعث میشود تا بیماری ها به درخت نتوانند حمله کنند.
چند نکته درباره هرس کردن
۱. حتما لازم نیست همه ی درخت را امسال هرس کنید. شما میتوانید در طی چندین سال به درخت تان شکل دهید تا به محصول مناسب برسید. اگر در مورد یک شاخه شک دارید که آیا ببرید یا نه ، صبر کنید و عملکرد آن را در سال آینده ارزیابی کنید. سپس تصمیم برای بریدنش بگیرید.
۲. اگر درختان خیلی بلند است و میخواهید ارتفاع آن را کم کنید لازم نیست همه ی شاخه های بالای درخت را هرس کنید. این کار ممکن است باعث کم شکوفه دادن درخت در فصل آینده بشود. این کار را به مرور انجام بدهید تا به اندازه ی دلخواهتان برسید.
۳. اگر درختی چند سال متوالی هرس نشود باعث میشود تا خیلی پر برگ باشد و اینکار هرس را دشوار میکند. این درخت را هرچه زودتر هرس کنید تا هوا براحتی در بین شاخ و برگ آن جریان پیدا کند.
دیدگاه خود را بنویسید